
แนวคิดการบูรณาการระบบ Codex-Halal เข้ากับระบบการวิเคราะห์อันตรายและจุดควบคุมวิกฤติหรือ HACCP เริ่มขึ้นเมื่อครั้ง ดร.วินัย ดะห์ลัน เข้าร่วมสนับสนุนบริษัท การบินไทย จำกัด จัดทำครัวฮาลาลในการแข่งขันกีฬาเอเชียนเกมส์ในปี พ.ศ.2541 หลังจากนั้นได้ร่วมกับสถาบันอาหารพัฒนาขึ้นเป็นระบบ Halal-HACCP และจัดทำเป็นหนังสือในปี พ.ศ.2542 งานพัฒนาขึ้นเป็นลำดับจนกระทั่งกลายเป็นระบบ Halal-GMP/HACCPของศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาลในที่สุด
แนวคิดของระบบ Halal-HACCP และระบบ Halal-GMP/HACCP คือการบรรจุสิ่งต้องห้ามในศาสนาอิสลามคือหะรอมเข้าไปในอันตรายที่กำหนดขึ้นตามระบบ GMP และ HACCP เพิ่มเป็นอันตรายสี่ชนิด ได้แก่ อันตรายทางกายภาพ อันตรายทางชีวภาพ อันตรายทางเคมี และอันตรายจากหะรอม โดยในกรณีของ Halal-HACCP มีการกำหนดจุดควบคุมวิกฤติหะรอม (Haram CCP) ขึ้นในสายการผลิต
มาตรฐาน Halal-GMP/HACCP
มาตรฐาน Halal-GMP/HACCP เกิดขึ้นในปี พ.ศ.2545 จากการพัฒนาต่อยอดระบบ Halal-HACCP และจัดทำเป็นคู่มือขึ้น 3 เล่มในปี พ.ศ.2548ได้แก่
· HALAL-GMP/HACCP 5000: 1426 ระบบบริหารเพื่อเตรียมการอาหารฮาลาล : หลักการพื้นฐานและคำศัพท์
· HALAL-GMP/HACCP 5001: 1426 ระบบบริหารเพื่อเตรียมการอาหารฮาลาล : ข้อกำหนด
· HALAL-GMP/HACCP 5004: 1426 ระบบบริหารเพื่อเตรียมการอาหารฮาลาล : แนวทางสำหรับการจัดทำ
(หมายเลข 1426 หมายถึงศักราชอิสลามที่เรียกกันว่าฮิจเราะห์ศักราชซึ่งตรงกับปีพุทธศักราช 2548)
"ปัจจุบันศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้เรียกระบบนี้ ว่า HAL-Q"
.
HAL-Q เป็นระบบการบริหารจัดการเพื่อการผลิตอาหารฮาลาล โดยการบูรณาการมาตรฐานฮาลาลเข้ากับระบบความปลอดภัยอาหารในการผลิตอาหารฮาลาลให้ถูกต้องเป็นไปตามบทบัญญัติศาสนาศาสนาอิสลาม สะอาด และปลอดภัยตามมาตรฐานสากล ทั้งนี้เพื่อให้ผู้บริโภคมุสลิมมั่นใจในอาหารฮาลาลที่ผลิตในโรงงานอุตสาหกรรมว่าไม่มีการปนเปื้อนสิ่งต้องห้ามทางศาสนาและวิธีการผลิตเป็นไปตามบทบัญญัติศาสนาศาสนาอิสลาม ก่อให้เกิดความปลอดภัยต่อสุขภาพในมิติต่างๆ รวมทั้งความปลอดภัยทางจิตวิญญาณด้วย
HAL-Q ย่อมาจาก
H = Hygiene (ความสะอาดปลอดภัยของอาหารฮาลาล)
A = Assurance (การรับประกัน ความมั่นใจในอาหารฮาลาลที่ผลิต)
L = Liability (การยอมรับผิด/การรับผิดชอบในอาหารฮาลาลที่ผลิต)
Q = Quality (คุณภาพของอาหารฮาลาล)
HAL-Q ประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก ได้แก่ Halal-GMP และ Halal-HACCP
- Halal-GMP เป็นการบรูณาการมาตรฐานฮาลาลเข้ากับระบบ GMP ซึ่งเป็นแนวทางปฏิบัติที่ดีเพื่อ
ใช้ในการผลิตอาหารฮาลาลในโรงงาน อุตสาหกรรม
- Halal-HACCP เป็นการบรูณาการมาตรฐานฮาลาลเข้ากับระบบ HACCP โดยการเฝ้าระวังสิ่ง
ต้องห้ามทางศาสนาอิสลามหรือหะรอมเพิ่มเข้าไปในอันตรายที่ต้องวิเคราะห์ในความ
ปลอดภัยอาหารที่กำหนดขึ้น นอกเหนือจากอันตรายทั้ง 3 ด้าน ได้แก่
อันตรายทางกายภาพ อันตรายทางชีวภาพ อันตรายทางเคมี และกำหนดจุดควบคุม
วิกฤติหะรอมขึ้น (Haram CCP) ทั้งนี้ทางโรงงานที่เข้าร่วมต้องมีการจัดทำระบบ
พื้นฐาน GMP มาก่อน
ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาลนำระบบ Halal-GMP/HACCP ติดตั้งในโรงงานอุตสาหกรรมอาหารทั่วประเทศโดยแบ่งการดำเนินการเป็น 4ช่วง ใช้เวลานาน 8 เดือน โดยกำหนดรายการ ดังนี้
· การอบรมฝ่ายบริหารโรงงาน 14 ชั่วโมง
· การอบรมฝ่ายปฏิบัติการระดับหัวหน้าในโรงงาน 3-6 ชั่วโมง
· การให้คำปรึกษา
· การตรวจประเมิน
ตั้งแต่ปี พ.ศ.2546 ถึง พ.ศ. 2552 มีโรงงานอุตสาหกรรมอาหารเข้าร่วมทั้งสิ้น 80 โรงงาน แบ่งเป็นโรงงานที่ได้รับเลือกให้เข้าร่วมในปี พ.ศ.2547 มีทั้งสิ้น 20 โรงงาน พ.ศ.2548 มี 17 โรงงาน ปี พ.ศ.2549 มี 23 โรงงาน ปี พ.ศ.2550มีทั้งสิ้น 10 โรงงาน เป็นโรงงานที่ตั้งอยู่ในทุกภูมิภาคของประเทศ เป็นโรงงานที่มีพนักงานรวมกว่า 80,000 คน มีพนักงานระดับบริหารเข้ารับการอบรมมากกว่า 300 คน พนักงานในโรงงานมากกว่า 3,000 คน
ขอขอบคุณ
ศูนย์วิทยาศาสตร์ฮาลาล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (ออนไลน์)
วันที่ 22 กันยายน 2554 เวลา 22.30 น.